Euskal Herriko Ikastolak erreferente izan dira beti euskararen sustapen eta irakaskuntzan. Hala ere, azken urteotan euskararen erabilera gutxitu egin da ikasleen artean, bereziki ikasgelatik kanpoko elkarrizketa informaletan. Horregatik sortu da ARIKALA; Euskaltzaindiaren Min-tzola Lantegia, Ikastolen Elkartea eta Mondragon Unibertsitatearen arteko proiektu bateratua; ikasleei euskarazko elkarrizketa informalak garatzeko tresnak eta estrategiak emateko, bai eskolan bai aisialdian.

Proiektua Euskal Herriko hamar ikastolatan gauzatuko da, eta hiru ikasturtetan hizkuntza informala lantzeko unitate didaktikoak garatuko ditu. Gainera, ezarpenaren eragina neurtuko da Lehen Hezkun-tzako 4. mailako ikasleen artean, LHko 5. mailan eta LHko 6. mailan jarraipena eginez; eta esku-hartzeek ikasleen artean euskararen erabileran eragin positiborik izan duten aztertuko da.

Material didaktikoak euskal adierazpenak landuko ditu, batez ere; izan ere, ikasleek gaztelaniaz hitz egiten dute hizketa informaletan, euskaraz espresibitatez hitz egiteko baliabiderik ez dutelako... Proiektuak baliabide gabezia horri erantzungo dio, eta esku-hartzeko bi esparrutan bereiziko da: ikasgela barrukoa eta patio edo jantokikoa.

Ikasleen garapena aztertzeko bi bide erabiliko dira: gela barruan saio batzuen grabazioa, eta jolasaldietan eta eguerdiko aisialdian oharrak egitea. Grabazio horiek ez dira jendaurrean jarriko, eta ikerketarako bakarrik erabiliko dira.

ARIKALA ekimenak euskararen erabilera indartu nahi du Euskal Herriko Ikastoletako ikasleen arteko elkarrizketa informaletan. Unitate didaktikoen inplementazioaren eta ikasleen gaineko eraginaren neurketaren bidez, euskara ez-formala sustatzea eta eguneroko bizitzan euskara erabilera indartzea espero da.

Proiektu honek, Euskal Herriko ikastoletan euskararen erabilerari buruzko benetako kezkaz gain, eragin oso positiboa izan dezake hezkuntza-komunitatean eta, bereziki, ikasleengan. Euskararen erabilera eremu ez formalean sustatzeak, hala nola aisialdian, eragin onuragarria izan dezake ikasleen garapen linguistiko eta pertsonalean. Gainera, proiektu hau erakunde eta adituen arteko lankidetza izateak metodologia zehatza eta ongi egituratua ziurtatzen du; emaitza esanguratsuak lortzeko eta esku-hartzeek ikasleen hizkera informalean duten eragina neurtzeko. Azken finean, ARIKALA ikasleen eguneroko bizitzan euskararen erabilera hobetzeko, eta garapen pertsonala eta soziala sustatzeko aukera izan daiteke.