nescoren ustez, pentsamendu kritikoa garatu beharreko 8 gaitasun giltzarrietako bat da. Sortzen ari den behar horri erantzuteko, Mendigoitin TBL (ingelesez, Thingking Based Learning) edo Pentsamenduan Oinarritutako Ikaskuntza metodoarekin lan egiten dugu.
Pentsamenduan oinarritutako ikaskuntza (TBL) 80ko hamarkadan sortu zen metodologia aktiboa da, Robert Swartzek eta David Perkinsek Harvardeko Unibertsitateko Zero proiektuaren barruan egindako ikerketen bidez. Metodo horri esker, ikasleek hainbat trebetasun gara ditzakete, hala nola pentsamendu independentea, komunikazio-gaitasuna, erabakiak hartzea, arrazoitzea, arazoak konpontzea, entzute aktiboa, enpatia, sormena, metakognizioa eta zentzumenen bidez datuak biltzea.
Prozesu horretan, irakasleak rola aldatzen du. Ikasleek ikasi nahi duten informazioa ematetik, ikasleek informazio hori aurkitzen laguntzera eta informazio hori nola erabili eta nola antolatu zehaztera pasako da.
TBLren proposamenak gure eskolan txertatzeko hainbat arrazoi daude:
1. Goi mailako gaitasun kognitiboa hobetzea (pentsamendua), oinarrizko gaitasun kognitiboaren (memoria) garapen esklusiboaren ordez.
2. Sormena areagotzen du. Irakasleak esplizituki gida ditzake ikasleak, ez bakarrik ideia-jasa bezalako teknikekin, baizik eta bi ideia edo gehiagotatik beste bat lortzeko jarraibideak emanez, edo metafora originalak nola sortu erakutsiz.
3. Bizitzako edozein egoeratan arazoak konpontzeko ikaslea konpetente egiten ditu. Curriculumeko edukiekin lotutako pentsamendu-trebetasunak garatzean, ikasleek baliabideak eskuratzen dituzte horiek beren eguneroko bizitzan aplikatu ahal izateko.
4. Gure eskema mentaletan finkatzen diren pentsamendu-akatsak prebenitzen ditu. Pertsona guztiek pentsatzen dute, baina ez eraginkortasunez. Pentsamendu eraginkorra ikasi egin behar da.
Metodologia horrek beste modu batera ikasteko aukera ematen die ikasleei, beren ezagutzak sakonago garatzen lagunduz. Gainera, ikasleek bizitzan zehar hartzen dituzten erabakiek duten benetako garrantzia ikasten dute. Ideia da oso argi izatea erabaki horiei arrazoibidetik eta hausnarketatik heldu behar zaiela.
Metodologia hau bi modalitatetan oinarritzen da: bata trebetasunetan oinarritua eta bestea pentsamendu-errutinetan. Mendigoitin biak erabiltzen ditugu, pentsamendua bere osotasuenan garatzeko.
Pentsamendu-errutinak: ikasgeletan erabil ditzakegun eta pentsamenduan mugimendu zehatzak sortzen laguntzen duten tresnak dira. Ron Ritchhart-en taldeak 21 errutina landu ditu, hiru taldetan sailkatuta: ideiak aurkezteko eta arakatzeko errutinak, ideiak eta errutinak antolatzeko eta sintetizatzeko errutinak, ideiak sakonago esploratzeko errutinak. Horretarako, galdera motibatzaileak egiten dizkiegu ikasleei, nork bere kabuz pentsatzera gonbidatzen dituztenak, bai banaka, bai taldean.
Pentsamendu-trebeziak: antolatzaile grafikoen laguntzarekin pentsamendu-mapak sortuz, gure ikasleei estrategia kognitiboak irakasten dizkiegu, haren ezagutza eta kontrola garatzeko. Trebetasun espezifiko bat, adibidez, alderdiak kontzeptu baten osotasunarekin lotzean edo jasotzen dugun informazio batetik abiatuta erabakiak hartzean oinarri-tzen da. Horri esker, pentsamendu-estrategia desberdinak garatzen ditugu, ikasleek egoera berrietara transferitu eta aplika ditzaketenak, bai curriculumekoak, bai eguneroko bizi-tzakoak; izan ere, egoera horiek praktikatzen dituenaren informazioa pentsatzeko eta antolatzeko ohiko moduaren parte izaten da.
Thinking Based Learning delakoaren bidez, ikasleek beren ingurunearekin beste modu batera erlazionatzen ikasten dute. Begirada kritikoagoa dute, eta inguruan duten guztia sakonago aztertzen eta interpretatzen saiatzen dira, ikuspuntu desberdinak kontuan hartuz eta errespetatuz.
