Ez dadila askoren lehena izan

Datorren ostiralean urtebete egingo da errusiar armadak Ukraina inbaditu zuenetik. Errusiako arma boterea ezagututa, egindako inkursioa erraza eta labur-laburra izango zela aldarrikatu zuten askok, ibilaldi militarra eta listo. Krimea 2014an anexionatu eta Donbás eskualdeari etengabeki erasotu ondoren -nazioarteko erakundearen geldotasunaren aurrean- behin-betiko koska Putiren errebolbearen kulatari falta zitzaiona: Kieveko Gobernu legitimoaren amore ematea eta irrikatzen duen Errusia inperial berrian Ukraina osoa sartzea. Ikusten ari garena gaur aurreko mantendutako axolagabekeriatik dariola uste dut: Errusiak ez du espero zuen garaipen azkarra lortu, hala da bai, baina Ukrainak eutsi egin badio, Mendebaldeko laguntza ekonomiko- eta militarrari esker izan da, ukrainarrek erakutsitako ausardi apartekorekin soilik ezin daiteke gerra batetik bizi iraun. Hau esanda, bizi garen krisiaren kudeaketa ez eraginkorrean neurri batean edo bestean erantzukizunik ez duen, ez dela mundu-potentzia edo goi-agintari politiko bat ere dirudit. Halaere, ez dakit gerra saihestu ote zitekeen, auskalo, zeren eta Putin bezalako eskrupulurik gabeko demente baten ekintzak asmatzea oso zaila den baina ez ezinezkoa. XXI mendea, haren gatazkekin batera, ez da ezerezetik sortzen. Izan ere, duela mende bateko interesa geo-estrategiko berberek astintzen diotela dirudi, huts egindako ikasbideen arrasto gisa: Gerra Hotzaren amaiera ez da potentzia handien arteko lehiaren adiorik izan; izan zen Sobiet Batasunaren desintegrazioa ez da naturaltasunean gauzatu derigorrean baizik; NATO indartzen ari NBE ahulatzen ari den neurrian; arma nuklearrei buruz asko hitz egiten ari da, goi-mailako teknologia- eta haren indar hedakorraz, ostera, oso gutxi. Botereak ereduaz alda dezake, hala da, baina inoiz ez jainkoaz: Diru Jauna Txit Prestua.