Nik ez nuen uniformerik jantzi txikitan. Horrela, askeagoak ginela esaten ziguten. Goizero, guk nahi genuena janzten genuela. Nork bere izaera ager genezakeela. Ikasgelan, desberdinak ginela. Hori zela, besteak beste, gure izaera indartzen zuena.
Ikastolako umeak ginen gu. Askatasun berrien ikur. Hori sinetsi genuen, bederen. Esandako ideiaren azpian, hala ere, bazegoen umeok berehala antzeman baina isilean bizi genuen zerbait. Uniformea kolegioetan janzten zen eta, kolegiora, aberaskumeak joaten ziren. Gure arropak ere, beraz, diferentziaren ikur ziren.
Egunotan, Macronek eskola publikoetan uniformea jantzi arazteko eta La Marseillaise kantarazteko hartutako erabakia ibili dugu aho-mingainetan.
Guri, ereserkiaren ordez, esaldiak entzunarazten zizkiguten bozgorailutik. Bost minutu izaten ziren. Goizero. Eta bizitza osorako barneratuta gelditu dira. “Nik gaur zu kalean ikusi” eta guk, “zaitut” erantzuten genuen. “Gaur goizean zuk amari bi muxu eman”, eta guk, “dizkiozu”.
Egunero errepikatzen dena gelditu egiten da. Eta zure egiten duzu, betirako. Nire uniformea, nire instrukzioa, huraxe izan zen. Hizkuntza neurea.
Joan berri zaigun asteburu honetan urteko egunik handiena ospatu dugu Donostian. Inoiz baino jende gehiagok parte hartu du. Uniformez mukuru ikusi ditugu kaleak. Konpas eta erritmo beraren menean denak. Nork bere paperari eutsiz: soldadu batzuk, sukaldari besteak. Uniformearen azpian, musika gidari.
Jaiaren arrakastaz galdetzean, kalean komunikabide bati erantzuten entzundakoak hauexek: uniformearen azpian denok berdinak gara, eta egun bakar batez, guztiona den zerbait partekatzen dugu: Donostiako martxa. Festa guztiona da.
Soldadu txikiei uniformeaz galdetu dietenean, zera erantzun dute: ikastetxearekiko apertenentzia sentimendua pizten duela. Danborradan parte hartzen duten guztiek sentitzen dutela hori. Horrek berdintzen dituztela. Donostiarrak direla.
Galderok erantzun bitartean, bozgorailutik, jo-ta-ke, Donostiako martxa. Eta nik, ezin ekidin, garai bateko euskarazko esaldiak buruan.
