Konfinamenduzko aste gogor hauen ondorioz, hiriko kaleak, plazak eta parkeak hutsik egon dira, eta irudi dramatiko horrekin batera, kutsatze eta heriotza kopuru izugarriak jasan behar izan ditugu. Jakin bagenekien iritsiko zela gure etxeetatik irtetzeko eguna, hori bai, prebentzio-neurri oso zehatz eta berritzaileekin gure eguneroko zereginetarako. Egoera berri horren aurrean, mundu osoko erakundeetako arduradunek ulertu dute beharrezkoa dela beste hiri eredu baten alde lan egitea.
Hiru hilabeteko larrialdi egoeraren ondoren, galde genezake ea gure hiriak egoerak eskatzen zuen ez ohiko beharrei behar bezala erantzun dien. Gizarteak modu arduratsuan erantzun du, baina, egungo gobernu taldeak ere bai? Hirigintza eta mugikortasunari dagokienez, benetan hartu al dira neurri egokiak Koronabirusaren eta etorkizunean izan ditzakegun pandemien aurrean? Iruñeko auzo guztietako kale espaloietan osasun-distantzia mantentzeko neurriak hartu al dira?
Erantzuna ezezkoa da. Amaya kalean bakarrik jardun da, hau da, hiriguneko kale bakar batean, eta modu tamalgarri eta lardaskatsuan. Kale erdioinezkoa izanen zena zirkulazio berdineko kale bihurtu da, non babes hesi bakarrak bankuak diren.
Koronabirusarekin osasun aldetik eta ekonomikoki pairatzen ari garena gutxi ez balitz, orain iruindarroi, mugikortasun jasangarri eta hirigintza taktikoaren inguruan, eskuineko hirukoaren ezjakintasunaren ondorioak sufritzea tokatu zaizkigu.
Hau mugikortasun jasangarriaren terminoa inoiz ulertu ez dutelako gertatzen da. Ideologia ezkertiar eta aurrerakoiekin lotu izan dute beti, eta, beraz, kontua ez da handia geratzen zaiela, guztiz arrotza zaiela baizik. Pandemia honek hirietan jasangarritasunaren eta ingurumenarekiko errespetuaren ikuspegitik lan egin behar dela inoiz baino garbiago ulertarazi digu, eta aldi berean, eta arrazoi horregatik, UPNren betiko politika zaharkitua agerian utzi du.
Amaya kaleko lardaskeria, Moret kalea trafikoari berriz irekitzea, Pio XII.eko bizikleta-erreiak urtebetez segurtasun bermerik gabe mantentzea, alkatearen harrokeria eta totalitarismo politikoaren ondorio dira, baita herritarrek parte-hartzearen bidez hirian jarduteko duten interes ezaren ondorio ere. Interes alderdikoiak txirrindularien segurtasunaren aurretik jartzea oso larria dela iruditzen zait.
Aurreko legealdian UPNk eraso "ultra" bat egin zuen, demagogia zakar eta oldarkorrarekin, Aldaketaren Gobernuak mugikortasun jasangarriaren alde egiten zuen edozein ekimenaren kontra.
Hiri hau beti berandu joan da gai honetan, beste askotan bezala, zoritxarrez modu negargarrian gobernatu duen eskuin atzerakoiaren erruz, eta beti interes ekonomiko eta espekulatiboetatik abiatuta. Beti egin dute makro-proiektuen aldeko apustua, ez dute inoiz egin auzoetako hirigintza baten alde. Urteak eman dituzte erdigunean soilik zentratuak, eta, ondoren, hiriko kanpoaldean merkataritza-gune handiak irekitzeko aukera eman zuten, tokiko merkataritza itoz eta hilez.
Krisi honek gobernu talde arduratsu, aurrerakoi eta ireki bat merezi du. Pandemiako hilabete hauetan guztietan, ez ohiko egoera larri baten aurrean, EH Bilduk erantzukizuna eta eskuzabaltasuna erakutsi ditu. Gizartearen onerako apustua egin dugu, eztabaida alderdikoiak alde batera utzita. Dena den, iritsi da garaia ahotsa altxatu eta XXI. mendean bizi dugun salbuespenezko egoeraren araberako hiria aldarrikatzeko.
Gure konpromisoa argia eta zintzoa da: gure Hiri-ereduan, espazio publikoa berreskuratu behar da elkarrekin bizitzeko, hiriko edozein lekutara oinez lasai joan ahal izateko, gune berde gehiagorekin eta asfalto gutxiagorekin, bizikleta gehiagorekin eta trafiko gutxiagorekin, eta, aldi berean, koronabirusari eta etorkizunean izan ditzakegun pandemiei aurre egin ahal izateko neurriak sortuz. Azken finean, hirigintza sozial eta ekologiko baten alde, guztiontzako bizitza duina izateko beharrezkoak diren baldintzak ehunduz joan daitezen lan egingo dugu.
