Ekaina iritsi da, eta tenperaturak igo egin dira. Udan murgilduta ez gauden arren, udako urtaro honen usaina jada nabaritu ahal dugu: hondartzako lehen egunak, ikasturte-amaiera gero eta hurbilago dago, eta aire zabaleko jarduerak ugaritu egiten dira.
Aire zabala da urte-sasoi honetan jarduerak egiteko ingurunerik onena, eta ibilaldiak, jarduerarik onena. Gainera, Euskal Herriko ingurune naturalari esker, desagertu egiten dira txango txiki bat antolatzeko aitzakiak.
Aire zabalaren onurak
Denok ezagutzen ditugu onura ohikoak eta horien zergatiak: gure arnas sistema hobetu egiten da aire freskoa arnastegatik, edo gure egoera fisikoa ere hobetu egiten da, ingurune horietan jardueraren bat egiten dugulako. Baina ezagutzen al dituzu beste onura batzuk?
Adibidez, azken denboraldian hainbeste indarra hartu duen osasun mentala hobetzen dute aire zabaleko jarduerek. Ariketa fisikoa egiten dugunean, gorputzak endorfinak askatzen ditu. Endorfina horiei zoriontasunaren hormona ere deitzen zaie, gogo-aldartean duten eraginagatik, eta antsietate-sintomak eta estresa murrizten dituzte.
Beraz, aire zabalean ariketa fisikoa egiteak zuzenean jartzen zaitu harremanetan eguzki-argiarekin; horrela, ariketa eta aire zabala konbinatuz, endorfinak askatuko ditugu D bitamina kontsumitzen dugun bitartean. Honek eragina izango du gure gogo-aldartean, hau hobetzen ere laguntzen baitu, bai D bitaminak, baita endorfinek ere.
Gainerako onuren artean, gure immunitate-sistemaren hobekuntza aurkituko dugu, ere D bitaminaren dosiei esker. Bitamina horri esker, gure immunitate-sistema hobetuko da naturan aurkitzen ditugun mikrobioekin kontaktuan jartzeagatik, denbora gehiegi barne-espazioetan igarotzera ohituta baikaude.
Beste hobekuntza batzuk loaren kalitatea hobetzea edo larruazala hobetzea dira, nahiz eta azken kasu honetan, azalaren babesa zaindu behar dugun.
Ibilaldia, guztiontzako jarduera
Nahiz eta askotan ibilaldia entzuten dugunean, mendiarekin lotura zuzena egiten dugun, ez dugu zertan aldapetan edo ibilbide gorabeheratsuetan pentsatu behar. Trekkinga eta ibilaldiak bereizten baditugu, ikusiko dugu azken horiek ez direla ibilbide luzeak eta egun bat baino gehiagokoak. Izenak dioen bezala, jarduera hori egiteko prest dauden bideetatik egin ahalko dugu.
Euskal Herriak hainbat bide markatuta ditu bere ingurune naturalean, eta horregatik, urte sasoi berri honetan, horietako batzuk gogoratzea komeni da aktibo mantentzeko eta udan aisialdiaz gozatzeko:
1. Nerbioiko jauzia:
Gaztela eta Euskadiko mugen artean kokatzen gara. Nerbioiko jauzia, izenak dioen bezala, Nerbioi ibaiaren sorrera da, eta, beraz, Bilboko itsasadarraren jatorria da. Nerbioi ibaiaren jauzia ere Iberiar Penintsulako ur-jauzirik handiena da.
Natura-balio handiko ingurunea da, eta kontuan izan behar dugu oso ibilaldi erreza dela, ezin hobea familiarekin egiteko. Biderik ezagunena Urduñatik abiatzen dena da. Kontuan izan behar dugu Araba, Burgos eta Bizkaia probintzien artean kokatu garela. Erorketa libreko 270 metroko ur-jauzia ikusiko dugu, eta urak talka egingo du mendiko arrokekin. Zer sari hobea ibilaldi baten ondoren horrelako fenomeno natural batez gozatzea baino? Egia da udan ur-jauzi ugari ez izateko arriskua izan genezakeela, eta garairik onena euri edo urtze garaia dela, baina ezin dugu ingurune hori gutxietsi, ezta udan ere.
Kontuan izan behar dugu Nerbioiko jauzia arroka-mendigune bat dela, eta denbora gehienean ura barnealdetik igarotzen dela. Beraz, barrualdeak gainezka egin ez badu, urik gabeko haitzarte bat aurkituko dugu (hala ere, puntu horretatik disfrutatuko ditugun bistek merezi dute).
Esan bezala, Nerbioi Jauzira hainbat eremutatik sar gaitezke, baina ezagunena Urduñako erdigunetik izen bereko portuaren gailurrera doan errepidea da. Hala, 900 metroko desnibela kotxez egingo dugu, baimenduta baitago autoz sartzea. Hala ere, zure baldintza fisikoek uzten badizute, ez izan zalantzarik herritik oinez igotzeko, ibilaldi luzeagoa egiteko.
Autoz igotzean, kurbak kontuan hartu beharko dituzu. Bihurguneak direla eta, motorzale askoren leku gorenetako bat da. Behin portuaren gainean gaudela, errepidea jarraitu beharko dugu Santiago mendiaren sarreraraino. Han aurkituko dugu lehen aparkalekua. Gainerako bidea behar bezala seinaleztatuta dago, eta ez du galerarik; beraz, txangoak planifikatzeko duzun beldurra bidea ez ezagutzea bada, gune hau hasteko onenetakoa da.
2. Bizkaiko hondartzetako ibilaldiak
Askotarikoak dira. Adibidez, Kobaronetik Portugaletera, edo Portugaleteko itsasadarretik Areetara, Areetatik Plentziara, edota Plentziatik Bakiora. Segun eta zein den gure jarduera fisikoa egiteko gaitasuna eta prestakuntza, bata edo bestea aukeratu ahal dugu. Hondartzetako ibilaldia izenarekin ezaguna den bidea osorik egiteko 6 ordu baino gehiago behar ditugu. Aukera bat hori egitea da, baina gehiegi iruditzen bazaigu, kotxeaz edo Bilboko metroaz baliatu ahal gara bakarrik atal bat egiteko.
Adibidez, Areetatik Plentziara egiteko, aukera bat da Areetako auzora metroz heltzea eta Plentziako pasarelan bukatzea, non berriz metroa hartuko dugun gure etxera bueltatzeko. Kasu honetan Uribe Kostako hondartzetatik igaroko gara oinez, bai egokitutako bideetatik, baita bide ‘basatiagootatik’ ere.
Areetako hondartza, Ereaga, Arrigunaga, Azkorri, Barinatxe, Atxabiribil, Meñakoz, Barrika eta Murriola ikusiko ditugu ibilbidean zehar, eta esan bezala, azkenengo geltokia Plentziako geltokia izango da, non metroa hartu baino lehen, zerbait edan eta jan ahalko dugun.
15 kilometro baino gehiago egingo ditugu oinez, baina zailtasun maila txikia da eta ibilbide guztien sarbidea erraza da. Lortuko dugun altuera maila handiena 130 metrokoa da, kontuan izanda itsas mailatik oso gertu egingo dugula bidea.
Nahiz eta lehen aipatu dugun Areetako auzoan hasiko garela, ibiltari askok gomendatzen dutena Bidezabaleko geltokian hastea da, hortik zuzenean kostaldeko bidexka hartzeko. Bide seinaleztatuta ez izan arren, zaila da galtzea, kostaldeari bakarrik jarraitu behar diogulako.
3. Añanako Gatz Harana
Urduñatik ez gara asko urrunduko hurrengo txangoa egiteko, Añanako Gesaltza Urduñatik 30 kilometro baino pixkat gehiagora kokatuta baitaude. Gatzagei buruz ari garenean, Añanako Gatz Haran osoari buruz ari gara, gatza ekoizteko milaka plataformaz osatuta baitago.
Jendearentzat irekita dagoen lekua da; izan ere, duela urte batzuetatik hasi zen berreskuratze-proiektua, gatz-ustiategia bere gorenera itzultzeko. Toki honek 7000 urte baino gehiagoko historia du, eta uda honetan ezinbesteko txangoa izango da zonaldean aurkitzen bazara.
Zergatik bisitatu Gatz Harana? Bi jarduera lotuko dituzulako: fisikoa eta ezagutza. Gatzagetan barrena ibiliz, harriz, buztinez eta zurez egindako larrain-terrazen arkitektura berreskuratzeko prozesua ezagutuko duzu. Gainera, leku horretan gatza zergatik dagoen jakingo duzu. Eta, hori gutxi balitz, iturburuetako ur gazia banatzen duten egurrezko kanalak ikusi ahal izango dituzu. Txikienekin egiteko plan ezin hobea.
Eremu horretan ibilbide bat egiteko aukera handiak daude. Lehenengo pausoa herrira iritsi eta autoa aparkatzea da. Handik, gatzagetara joan eta eskaintzen diren ibilbideetako bat egin ahal izango duzu.
2.5 kilometroko ibilbidea doan egiteko aukera dago. Arreoko lakura ere irits zaitezke, 9.5 kilometroko ibilbide batekin, zailtasun maila txikiarekin. Bestalde, bisita gidatu bat kontrata dezakezu, 1.3 kilometroko ibilbidea eta ordubete irauten duena gatzagen barruan.
4. Mutriku-Saturraran
Egia da Mutriku ez dela Gipuzkoako herri famatuena, baina bere inguruneak oihartzun gehiago merezi du. Bere aldapengatik da ezaguna, Arno menditik jaisten den mendi-mazela baten gainean eraikita baitago.
Arrantza-hiribildua da, eta hirigune historiko zoragarriak eta kale ederrak ditu. Itsasoari eta mendiari begira paseotxo bat eman nahi baduzu, Mutriku da lekua, eta Saturraraneraino seinaleztatuta dagoen ibilbidea aukera paregabea da. Eguraldiak laguntzen badu, itsasoan bainatzen amaitu daiteke ibilbide hori.
Itsasbehera dagoenean, Mutrikutik Saturrarango hondartzarainoko zonaldeari ‘zazpi hondartzak’ esaten zaio. Bide osoa kostaldetik egin daiteke, baina Mutrikuko edozein tokitan hasi eta San Mikolla pasealekura joateko aukera ere badago. Hortik, GR marka ezagunak (gorriak eta zuriak) Saturraran bukaeraraino jarraitu besterik ez dugu. Han, inguruko hondartzarik berezienetako batez gozatu ahalko dugu. Bidea erraza da eta ia 5 kilometroko luzera du.
Esan bezala, itsasbeheran merezi du kostaldetik paseatzea, ibilbide alternatiboa eginez eta Gipuzkoako kostaldeko zati batez gozatuz.
